Weekend majowy, maj, wiosna, właśnie teraz zaczyna się trwający aż do jesieni sezon na lody. Lody włoskie, świderki, lody gałkowe, lody tajskie oraz szeroki wybór lodów gotowych - w rożku czy na patyku - każdy entuzjasta lodów znajdzie idealny dla siebie smak, formę i konsystencję. Czy z punktu widzenia sprzedawców lodów, biorąc pod uwagę prawne aspekty ich sprzedaży, wszystko jest jasne? Skład, alergeny, a zwłaszcza kwestia opodatkowania ich sprzedaży. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu upewnisz się, że sprzedając lody, spełniasz wszystkie wymagania, jakie stawiają przed tobą obowiązujące przepisy, w tym te podatkowe.

Wykaz składników i alergeny

Obowiązek przekazywania gościom lokali gastronomicznych wykazu składników użytych do przygotowania dania, w tym wykazu alergenów, które mogą w się nim znaleźć, nikogo już chyba nie dziwi. Tym bardziej dziwić musi, że wśród prowadzących lodziarnie, obowiązek ten nadal wywołuje spore kontrowersje. Z wielu stron słyszę bowiem, że przecież sprzedawca lodów często nie jest ich producentem, ich faktyczny zaś producent nie dostarcza wraz z lodami wykazu składników i alergenów. To nie powinno być tłumaczeniem. Jeżeli producent nie dostarcza wraz z nimi wykazu składników i alergenów, musisz stanowczo się tego domagać. Sprzedając lody, bez udostępniania gościom wykazu składników i alergenów, dopuścisz się łamania obowiązujących przepisów prawa, czego, z pewnością, chciałabyś uniknąć.

Słyszę również, że w przypadku sprzedaży lodów, trudno spełnić obowiązek przedstawiania wykazu lodów oraz alergenów z uwagi na wielość często zmieniających się smaków. Jednak To również nie może być wymówką. Jeżeli oferujesz gościom wiele, często rotujących smaków lodów, musisz po prostu opracować sposób, w jaki będziesz w stanie łatwo zmieniać udostępniany gościom wykaz składników i alergenów. Głęboko wierzę, a nawet wiem z doświadczenia moich klientów, że można to zrobić w dość prosty sposób.

Jeżeli o wykazie składników i alergenach mowa, to dodam jeszcze, że nie musisz podawać gramatury i proporcji poszczególnych składników lodów oraz nie musisz także podawać producentów użytych składników, jak producent mleka czy czekolady. Ma to być wykaz składników użytych do produkcji lodów. Przykładowo: śmietanka kremówka 36 proc., mleko odtłuszczone, cukier, żółtka jaj, naturalny aromat waniliowy. Prawda, że to proste?

Przede wszystkim podatki

O ile przedstawianie wykaz składników i alergenów, choć nie jest powszechne, nie budzi raczej większych wątpliwości, o tyle wątpliwości budzi opodatkowanie sprzedaży lodów. Zwłaszcza że w ostatnich latach zaszły w tym zakresie dość duże zmiany. Wraz z wejściem w życie nowej matrycy VAT, począwszy od 1 lipca 2020 roku, sprzedaż lodów przeszła znaczące zmiany pod kątem podatkowym. Lody gotowe, sprzedawane jako produkt zapakowany, opodatkowane są niezmiennie 5 proc. stawką podatku VAT. Stawka ta nie dotyczy natomiast lodów sprzedawanych w restauracjach, kawiarniach czy innych punktach gastronomicznych. Tak sprzedawane lody opodatkowane są 8 proc. stawką VAT i to niezależnie od tego, czy są one spożywane przez gości na miejscu, czy też zabierane na wynos. Dzieje się tak, dlatego iż z art. 41 ust. 12f ustawy o VAT wynika zasada jednolitego stosowania 8 proc. stawki VAT do wszystkich czynności, czyli zarówno do świadczenia usług, jak i do dostaw towarów, które według PKWiU są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem w dziale 56 PKWiU.

Usługi kawiarni - tym budek z lodami - niewątpliwie klasyfikowane są jako usługi związane z wyżywieniem. W związku z tym, lody sprzedawane na wynos (dostawa towarów) oraz lody spożywane na miejscu (usługa) od 1 lipca 2020 roku opodatkowane są 8 proc. stawką VAT.

Interpretacja taka jest jednolita i nie sposób znaleźć tutaj wyjątków. Co więcej, wiem, że urzędy celno-skarbowe prowadzą w tym zakresie szeroko zakrojone kontrole, w których trakcie czynności kontrolne obejmują cały zaległy okres, począwszy od 2020 roku.

Dlatego też, jeżeli sprzedając lody na wynos, stosowałeś do tej pory 5 proc. stawkę podatku VAT, pora zmienić praktykę w tym zakresie. Co więcej, z dużym stopniem prawdopodobieństwa, w tym zakresie musisz zaczerpnąć porady obsługującego Cię biura księgowego, należy w takim przypadku złożyć korektę w zakresie podatku VAT i nadpłacić zaległy podatek, ewentualnie starać się o jego rozłożenie na raty. Na pewno domagał się będzie tego urząd celno-skarbowy w przypadku przeprowadzenia u Ciebie kontroli w zakresie opodatkowania lodów i wykrycia jakichś nieprawidłowości.

Kwota może być niemała, dlatego tym, którzy stosowali niewłaściwą stawkę podatku VAT, rekomenduję nie tylko jak najszybsze stosowanie właściwej stawki podatku VAT, ale także wyprostowanie sytuacji wstecz, tak aby podjąć działania wyprzedzające w stosunku do kontrolerów z urzędu celno-skarbowego.

Aby Cię przekonać, że mam rację

Wiem, że wiele osób nie godzi się z taką interpretacją i nadal próbuje przekonywać, że lody sprzedawane na wynos mogą być opodatkowane 5 proc. stawką podatku VAT. Żeby przekonać niedowiarków, przytoczę przykładową indywidualną interpretację prawa podatkowego. Wydający ją, na podstawie opisu procesu sprzedaży przedstawionego przez przedsiębiorcę, dyrektor KAS nie miał żadnych wątpliwości, iż lody sprzedawane na wynos powinny być opodatkowane 8 proc. stawką podatku VAT.

Sprzedawca tak opisał stosowany u siebie proces sprzedaży lodów: lody śmietankowe produkowane są i sprzedawane klientom indywidualnym w sklepie firmowym na wynos. Lody są gałkowane do kubków waflowych i podawane klientowi zza lady. Do kubków waflowych nie są dodawane jakiekolwiek elementy ułatwiające konsumpcję. Na witrynie lodowej umieszczone są wywieszki, jakie smaki są w sprzedaży, więc klient nie dopytuje, a sprzedawczynie nie mają niczego do dodania ani w formie reklamy, ani dodatków. Jedyną czynnością wykonywaną przy sprzedaży lodów jest gałkowanie lodów do kubków waflowych lub kubków papierowych. W sklepie ustawione są trzy stoliki, przy których klient może usiąść i zjeść zakupiony towar, ale obsługa odbywa się tylko zza lady, nie ma obsługi kelnerskiej.

Dyrektor KAS w interpretacji z dnia 19 lipca 2023 roku sygn. 0112-KDSL2-1.440.176.2023.3.SS, nie miał wątpliwości, iż tak sprzedawane lody powinny być opodatkowane 8 proc. stawką podatku VAT. W uzasadnieniu wskazał, iż dostawa towaru - lodów śmietankowych - w okolicznościach opisanych we wniosku - jest klasyfikowana do działu PKWiU 56 - "Usługi związane z wyżywieniem", przy czym nie jest objęta wyłączeniami, o których mowa w art. 41 ust. 12f ustawy o VAT, dlatego też podlega opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 8 proc., na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy o VAT z zw. z art. 41 ust. 12f ustawy o VAT oraz art. 146ea pkt 2 ustawy o VAT, oraz art. 146ef ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Takich interpretacji można znaleźć dziesiątki, a znalezienie interpretacji przeciwnej jest, w zasadzie, niemożliwe. Dlatego też opierając się na obowiązujących aktualnie przepisach, popartych licznymi interpretacjami prawa wydanymi w indywidualnych sprawach, nie powinniśmy mieć wątpliwości, że sprzedaż lodów w gastronomii - niezależnie od tego, czy dokonywana na miejscu, czy na wynos - opodatkowana jest 8 proc. stawką podatku VAT.

Marta Kosecka

adwokat, właścicielka Kancelarii Adwokackiej w Gdyni, autorka bloga przepisnagastronomie.pl